Po co biznesowi badania społeczne? Pozornie można by pomyśleć, że biznes i badania naukowe to dwa odrębne światy, jest to jednak zwodnicze myślenie. Rozwijanie biznesu i związane z tym relacje ekonomiczne nie dzieją się w próżni, są ściśle związane ze społeczeństwem, jego potrzebami, kondycją i problemami jakie ono ma.
Badania społeczne (głównie socjologiczne) pozwalają na nieustanne analizowanie tego, co dzieje się w społeczeństwie, czym to społeczeństwo żyje, w jakiej jest kondycji ekonomicznej, jakie ma potrzeby i oczekiwania. Jest ono złożonym, skomplikowanym systemem relacji, więzi, kapitałów i interesów Można je definiować akcentując jego różne istotne elementy. Na gruncie socjologii, dla której społeczeństwo jest centrum naukowych dociekań, niemożliwym jest znalezienie jednej jego definicji. Im bardziej socjologia odnosi się do współczesnego społeczeństwa tym mocniej powinna akcentować jego nieustanną zmienność, zniuansowanie potrzeb i stylów życia różnych grup i kategorii społecznych oraz pokazywać wielopoziomowość rzeczywistości społecznej. Można mieć świetny biznesowy pomysł, ale jeśli nie skonfrontujemy go z wiedzą o społeczeństwie i o ludziach, do których chcemy trafić już na wstępnym etapie, to kariera takiego pomysłu może okazać się wyboista. To społeczeństwo jest ostatecznie surowym sędzią biznesowych pomysłów.
Już dawno stwierdzono, że rynek ekonomiczny nie tylko odpowiada na potrzeby ludzi, ale również je kreuje. Jest to mechanizm typowy dla społeczeństwa konsumpcyjnego. Myśląc o pomyślności własnych przedsięwzięć ekonomicznych nie można ignorować informacji o tym, w jakim otoczeniu społecznym się funkcjonuje oraz co jest charakterystyczne dla klientów, do których chce się dotrzeć. Wiele cennych informacji mogą tu dostarczyć badania socjologiczne. Z jednej strony dają one wiedzę o charakterystyce populacji — jej strukturze wiekowej, wykształceniu, płci, statusie społecznym czy sile nabywczej — co pozwala łatwiej trafić do konkretnej kategorii klientów. Z drugiej zaś strony znajomość społeczeństwa, jego stylu życia, potrzeb, zainteresowań, a także problemów z jakimi się na co dzień boryka, daje możliwość kreatywnego myślenia o biznesie, szukania nowych obszarów, w których można rozwijać własną działalność tak, by nadążać za nieustannie zmieniającymi się trendami.
Kolejnym ważnym współcześnie aspektem w realizacji własnych przedsięwzięć ekonomicznych jest prowadzenie firm zgodnie ze standardami CSR (corporate social responsibility) – społecznej odpowiedzialności biznesu. Jest to coraz bardziej istotny element związany z rozwijaniem własnej marki. Wymaga skorzystania z analiz społeczności, w której funkcjonuje przedsiębiorstwo, zarówno w odniesieniu do własnych pracowników, jak i otoczenia zewnętrznego. Sensowna strategia CSR wymaga pogłębionej wiedzy o społeczności, jej potrzebach i interesach społecznych.
Badania socjologiczne prowadzone są różnymi metodami. Wstępnie można podzielić je na ilościowe i jakościowe. Pierwsze, skoncentrowane są na rozpoznawaniu mechanizmów i procesów na makropoziomie społecznym, ukazują ogólne tendencje. Drugie – jakościowe – pozwalają lepiej zrozumieć potrzeby, przekonania i emocje jakie dana społeczność przeżywa. Zarówno badania prowadzone na dużych populacjach, ukazujące pewne
prawidłowości statystyczne, jak i badania jakościowe, nastawione na ukazywanie subiektywnych wizji społeczeństwa wydają się dziś nieodzownym elementem współczesnego myślenia o biznesie.
Dr hab. Małgorzata Bieńkowska:
Socjolożka zawodowo i z zamiłowania. Na codzień związana z Instytutem Socjologii
i Kognitywistyki UwB.
Chadza własnymi drogami, kocha podróżować. W wolnych chwilach fotografuje i gotuje dla
przyjaciół. Kobieta biznesu powinna jej zdaniem posiadać całą gamę cech: pomysłowość,
wytrwałość, przebojowość, wiarę w siebie itd.
Jej motto to: każdy człowiek ma w sobie coś dobrego.
